Pozytywnym zjawiskiem w Polsce ostatnich lat jest zwiększenie zainteresowania kulturą, tradycją i historią regionów, lokalnych środowisk i miejscowości. Wiedza i doświadczenie na temat tzw. małych ojczyzn służą przecież integracji mieszkańców, budują tożsamość, pomagają formułować odpowiedzi na pytania: gdzie mieszkam, jaka jest historia tej okolicy, kto dawniej i w jaki sposób wywarł wpływ na ten teren?
|
W historię gminy Kłomnice wkomponowane są interesujące obiekty architektoniczne. Dzięki różnym publikacjom są one coraz częściej eksponowane jako elementy panoramy gminy.
Ciekawym, nie tylko pod względem estetycznym, jest niewątpliwie budynek przy ulicy Głównej 53 w
Chorzenicach. Od końca lat 40-tych mieści się tu Dom Dziecka.
|
Większość mieszkańców okolicy zapewne wie, że w czasie okupacji hitlerowskiej stacjonował tu szczególnie bestialski w swej działalności posterunek niemieckiej żandarmerii. Stosowna tablica pamiątkowa na ścianie budynku nie pozwala zapomnieć o zbrodniach popełnionych tutaj na obywatelach polskiej i żydowskiej narodowości.
Kiedy przed kilkunastoma laty pierwszy raz zatrzymałem się przed
,,chorzenickim dworkiem"
- zaintrygowało mnie pytanie: do kogo ów ,,dworek" należał przed wojną? Kierując się dość prostą drogą poszukiwania odpowiedzi, powyższe pytanie zadawałem napotkanym mieszkańcom
Chorzenic.
|
Metoda sprawdziła się, dostarczając jednak dość ogólnego materiału. Najwięcej do powiedzenia mieli najstarsi z zapytanych. Dowiedziałem się wówczas, że bezpośrednio przed wojną właścicielem budynku i zabudowań wokół niego był oficer wojska polskiego Adam
Nieniewski. Okoliczności wojenne oraz późniejsze konsekwencje ustrojowe spowodowały, że oficer ten wraz z rodziną w czasie okupacji opuściwszy Chorzenice nigdy już tu nie powrócił.
|
Poza tymi ogólnymi informacjami nie uzyskałem niczego więcej, również na terenie Domu Dziecka nie spotkałem się z jakimkolwiek źródłem przybliżającym wizerunek przedwojennego właściciela.
|
W roku 1992 na rynku wydawniczym pojawił się ,,Słownik biograficzny oficerów Legionów Polskich". Szczęśliwym trafem miałem możność zapoznania się z tą publikacją. Ku dużej satysfakcji odnalazłem w niej biografii? Adama
Nieniewskiego. Opierając się na powyższym źródle chciałbym, choć w zarysie, przybliżyć ten bardzo bogaty żołnierski życiorys.
|
Adam Nieniewski urodził się 19 maja 1886 roku w Zawadach, w ówczesnym powiecie sieradzkim. Był synem Stanisława, ziemianina, powstańca z 1863 roku oraz Haliny z Wybickich (wnuczki Józefa
Wybickiego). Kształcił się w niższej szkole realnej w Koszycach oraz w wyższej szkole realnej (korpusie kadetów) w Hranicach (1897-1904). Następnie wstąpił do Akademii Wojskowej (oficerska szkoła kawalerii) w Wiener
Neustadt.
|
| Po jej ukończeniu w 1907 roku został mianowany podporucznikiem kawalerii. Służył w szóstym pułku ułanów jako dowódca plutonu i szwadronu. W latach 1908 - 1910 uczestniczył w dwóch 7-miesięcznych kursach kawalerii w Tarnowie i Rzeszowie. |
Od października 1911 roku do lipca 1914 roku był słuchaczem Akademii Sztabu Generalnego w Wiedniu. Z dniem 1 listopada 1912 roku awansował na porucznika kawalerii.
|
|
|
Po wybuchu pierwszej wojny światowej pełnił służbę kolejno w austriackiej Kwaterze Głównej, w dowództwie pierwszej armii, w Ministerstwie Wojny, w 130-tej Brygadzie Górskiej (szef sztabu). W 1915 roku otrzymał stopień kapitana kawalerii.
|
23 maja 1916 roku przydzielono go do dowództwa Legionów Polskich na stanowisko zastępcy szefa sztabu. 1 grudnia awansował na majora kawalerii. 6 marca został internowany przez Austriaków - w obozie na Węgrzech.
|
Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku służył w Wojsku Polskim. Pełnił funkcję drugiego zastępcy szefa Sztabu Generalnego. Od 17 czerwca 1919 roku był szefem sztabu generała J.
Hallera. W czasie od pierwszego września pełnił funkcję szefa sztabu frontu południowo-zachodniego (śląskiego i cieszyńskiego), od końca października 1919 roku do marca 1920 roku - szefa sztabu frontu pomorskiego (oba prowadzone przez gen. J.
Hallera). od marca do maja - szefa sztabu pierwszej armii, a następnie od 5 lipca Pierwszej Dywizji Litewsko-Białoruskiej. Od 16 sierpnia 1920 roku do 25 stycznia 1921 roku dowodził IV Brygadą Jazdy, a równocześnie w okresie 26 sierpnia-8 października 1920 roku Grupą Operacyjną Jazdy własnego imienia.
|
W czasie od grudnia 1920 roku do stycznia 1921 roku ukończył kurs dla generałów i wyższych
dowódców, po czym pozostawał do dyspozycji szefa sztabu generalnego.
|
10 stycznia 1921 roku został mianowany pułkownikiem kawalerii Sztabu Generalnego. Od 18 maja 1921 roku dowodził VII Brygadą Piechoty, od 25 września piechotą dywizyjną 7 Dywizji Piechoty. Od kwietnia do października 1925 roku był zastępcą komendanta Wyższej Szkoły Wojennej w Warszawie, a w roku 1926 - kierownikiem kursu oficerów sztabowych kawalerii w Grudziądzu. Ze stanowiska dowódcy piechoty dywizyjnej 7 Dywizji Piechoty z dniem 31 stycznia 1928 roku przeszedł w stan spoczynku.
Po przejściu na emeryturę Adam Nieniewski gospodarował w majątku
Chorzenice.
|
Dlaczego właśnie tutaj?
Był bowiem mężem Janiny Celiny Józefiny z Reszków. Chorzenice od końca XIX wieku stanowiły własność rodziny Reszków. W czasie II wojny światowej, po opuszczeniu
Chorzenic, Adam Nieniewski zamieszkał w Kłomnicach.
W roku 1945 zgłosił się do generała M. Żymiwskiego i został przyjęty do służby czynnej w Ludowym Wojsku Polskim. Był przez krótki czas szefem sztabu Dowództwa Okręgu Wojskowego w Poznaniu. W sierpniu 1945 roku odwołano go ze stanowiska i przeniesiono w stan spoczynku. Zmarł 27 kwietnia 1947 roku w Olsztynie i został pochowany na cmentarzu we Wróblewie (woj. Łódzkie).
Adam Nieniewski był odznaczony orderem Virtuti Militari 5 klasy, orderem Polonia Restituta 4 klasy, czterokrotnie Krzyżem Walecznych oraz francuską Legią Honorową 5 klasy.
Historia jednego z najładniejszych obiektów architektonicznych gminy Kłomnice łączy się więc z jednym z ciekawszych życiorysów mieszkańców tej ziemi. Dostrzegam tu inspirację dla lokalnych działań edukacyjnych...
Bibliografia:
W.K.Cygan, Słownik biograficzny oficerów
Legionów Polskich, Warszawal992.
|
|
Budynek
Domu Dziecka
ze względu
na swój wiek
wymaga ciągłych
remontów -
chcesz pomóc....
